Навошта збіраць і выкідваць смецце паасобна?
Збіраючы смецце паасобна, мы значна павялічваем верагоднасць таго, што ён патрапіць на перапрацоўку. Якаснае сартаванне ў глабальным сэнсе дазваляе эканоміць першасныя прыродныя рэсурсы і карысныя выкапні.
Другі, але не меней важны чыннік – дзякуючы стараннаму сартаванню мы памяншаем колькасць смецця на звалцы. Па статыстыцы за апошнія 20 гадоў колькасць смецця ад кожнага беларуса павялічылася ў 1,5-2 разу.
Шматлікія сцвярджаюць, што не збіраюцца падзяляць смецце, калі ім за гэта не плацяць. Гэта сцвярджэнне было б актуальным, калі б мы валодалі неабмежаванымі рэсурсамі, неабмежаваным месцам для звалак і чыстымі таннымі тэхналогіямі знішчэння смецця. Але гэтага ў нас няма. Калі б мы плацілі сапраўдны кошт за пахаванні смецця, у нас бы з'явіўся стымул яго максімальна сартаваць.
Самым эфектыўным метадам паасобнага збору з'яўляецца сартаванне па месцы адукацыі, калі кожны чалавек першапачаткова падзяляе розныя фракцыі адыходаў у розныя кантэйнеры
Найвялікую праблему для перапрацоўнікаў ствараюць харчовыя, арганічныя адыходы. Змешваючыся з пакаваннем, паперай, пластыкам, яны робяць іх практычна не прыдатнымі да выкарыстання. Таму вельмі важна, каб у адмысловыя кантэйнеры для другсыравіны не трапляла вільготнае арганічнае смецце.
Колькі смеццевых вёдраў мне трэба?
Наша смецце ўмоўна можна падзяліць на арганічны (рэшткі ежы, абіркі, забруджаная папера і іншае), неарганічны, які нельга перапрацаваць (галоўным чынам гэта розныя выгляды пакавання, камбінаванае пакаванне, пабіты посуд і інш.) і другсыравіна (шкло, пластык, макулатура).
У вядро №1 трапляюць неарганічныя адыходы, якія нельга перапрацаваць. Гэта тыя адыходы, адукацыя якіх трэба імкнуцца прадухіліць. Калі ў цябе няма магчымасці кампаставаць арганіку, абіркі і рэшткі ежы таксама можна выкідваць у гэта вядро.
Для арганікі можна завесці вядро №2, калі ў цябе ёсць магчымасць дзесьці ўжываць кампост (напрыклад, у якасці ўгнаення на гародзе). Больш прасунуты варыянт – адмысловыя компостеры (не тыя, што ў аўтобусах): вялікія ёмістасці накшталт смеццевых бакаў, дзе арганіка паступова ператвараецца ў кампост. Існуюць таксама кампактныя кухонныя компостеры – адмысловыя апараты па перапрацоўцы арганічнага смецця.
Заводзіць асобныя вёдры для другсыравіны не заўсёды ёсць сэнс. Для пластыка (бутэлькі, пакеты, скрынкі ад яйкаў) можна завесці вядро №3 ці іншую тару (гэта можа быць вялікі пакет, які будзе выкарыстоўвацца шматкроць). Магчыма, табе будзе зручна не захоўваць, а адразу адпраўляць пластык у адпаведны кантэйнер па дарозе на працу на наступны дзень – гэта значна эканоміць месца.
Асобна варта збіраць і шкло (слоікі і бутэлькі), але яго таксама можна выкідваць па меры з'яўлення, не назапашваючы хаты.
Яшчэ адзін выгляд адыходаў, які варта адсартоўваць, – макулатура. Яе зручна збіраць у пакет ці непатрэбную скрынку, якая адправіцца ў кантэйнер для паперы разам з сабраным змесцівам. Такую скрынку можна паставіць пад пісьмовы стол – месца, дзе часцей за ўсё ўтворыцца макулатура. Важна: папера, забруджаная ежай, не перапрацоўваецца, таму часцей за ўсё папера, якая ўтвараецца на кухні, пойдзе ў вядро №1. Кардонныя скрынкі можна, як і пластыкавыя бутэлькі, адразу несці ў адмысловы кантэйнер для макулатуры ці ў любы кантэйнер для другсыравіны.
Небяспечнае смецце (батарэйкі, ртутныя лямпачкі), электронныя адыходы можна таксама не захоўваць, а пры зручным выпадку адносіць у крамы побытавых тавараў.
Што рабіць з вечкамі, пластыкавымі пакетамі, пакаваннямі з-пад малака?
Вечка трэба закруціць на бутэльцы і кінуць у кантэйнер для пластыка. Так яны сапраўды патрапяць на перапрацоўку, падчас якой іх падзеляць. На перапрацоўку адбяруць шчыльныя пластыкавыя пакеты – іх трэба кідаць у кантэйнер для пластыка. А вось пакавальныя, так званыя “бясплатныя” тонкія пакеты адправяцца на звалку. Іх не перапрацоўваюць, таму што часта яны моцна забруджаны ежай і этыкеткамі. Малако лепш выбіраць у празрыстай пластыкавай бутэльцы, яна лёгка перапрацоўваецца. Забеленыя бутэлькі таксама можна адпраўляць у пластык, усё астатняе ў большасці сваім адправіцца на звалку.
Што лепш не выкідваць у кантэйнеры для паасобнага збору другсыравіны?
Тое, што можа спатрэбіцца камусьці іншаму: непатрэбная адзежа і абутак, прадметы мэблі і іншае. Гэтыя рэчы можна здаць у камісійныя крамы, прадаць ці аддаць на інтэрнэт-пляцоўках. У Брэсце ёсць кантэйнер для збору адзежы і абутку – у ім у любы зручны час можна пакінуць непатрэбныя, але прыдатныя для нашэння рэчы тым, хто ў іх мае патрэбу. Кантэйнер размешчаны па адрасе вул. Арлоўская, д. 28Д – насупраць Брэсцкай гарадской арганізацыі Беларускага Грамадства Чырвонага Крыжа.
Адзежу таксама прымаюць у дабрачынным цэнтры “Мілата” на вуліцы Леніна справа ад уезду на тэрыторыю порта.
Не забывайце, што небяспечныя адыходы – батарэйкі, энергазахавальныя лямпы, ртутныя градуснікі, электроннае смецце, побытавую тэхніку – трэба выкідваць у адмысловыя кантэйнеры, якія, як правіла, усталёўваюць у крамах.
Як скараціць колькасць маіх адыходаў?
У кожнага чалавека розны ўзровень спажывання і перавагі. Каб зразумець, на што ў першую чаргу табе варта звярнуць увагу, зазірні ў сваё смеццевае вядро. Не трэба ставіць сабе мэта ў раптоўна перабудавацца, пачні з простых і самых відавочных для цябе звычак.
Калі ты адмаўляешся ад лішніх пакетаў, выкарыстоўваючы іх шматкроць, ходзіш са шматразовай торбай за пакупкамі, купляеш прадукты на разважванне, а не ў пакаванні, тая колькасць пластыкавых адыходаў будзе мінімальным. Навучыся казаць “Дзякуй, не трэба”, калі прапануюць пакет. Загадзя папярэджвай у кафэ, што табе не патрэбна трубачка. Заўважай і выбірай месцы, дзе не навязваюць лішняе пакаванне. Некаторыя тавары і прадукты (напрыклад, мясныя) можна купляць радзей, але вялікімі партыямі. Вядома ж, паспрабуй адмовіцца ад усяго аднаразовага, напрыклад, ад посуду, і далучыся да руху #my_cup_please, дзякуючы якому ў некаторых кафэ напоі ў сваю кружку даюць са зніжкай. У Брэсце наліць напой у сваю кружку можна ў кавярнях K’LAB COFFEE, “Кут 73”, CAFES LA BRASILENA, “Карыца”, “Параграф” (спіс не вычарпальны, усюды можна пытаць).
Калі рэч патрэбна аднакратна і на кароткі тэрмін, можна прыгледзецца да арэнды. Гардэроб – без лішніх рэчаў. Массмаркет дасягнуў такіх маштабаў, што калі раптам цяпер спыніцца вытворчасць адзежы, таго, што ўжо вырабілі, хопіць усім людзям яшчэ на некалькі дзесяцігоддзяў. Без шкадавання аддавай на дабрачыннасць непатрэбныя рэчы, удзельнічай у абменах і дабрачынных маркетах.
