Закон Рэспублiкi Беларусь
15 ліпеня 2015 г., N 305-З
Аб БАРАЦЬБЕ З КАРУПЦЫЯЙ
Прыняты Палатай прадстаўнікоў 26 чэрвеня 2015 года
Адобраны Саветам Рэспублiкi 30 чэрвеня 2015 года
Гэты Закон устанаўлiвае прававыя асновы дзяржаўнай палітыкі ў сферы барацьбы з карупцыяй, накіраваны на абарону правоў і свабод грамадзян, грамадскіх інтарэсаў ад пагроз, якія вынікаюць з праяў карупцыі, забеспячэнне эфектыўнай дзейнасцi дзяржаўных органаў, іншых арганізацый, дзяржаўных службовых і прыраўнаваных да іх асоб шляхам папярэджання, выяўлення, спынення правапарушэнняў, што ствараюць умовы для карупцыі, і карупцыйных правапарушэнняў, ліквідацыі іх наступстваў.
ГЛАВА 1
Агульныя палажэнні
Артыкул 1. Асноўныя тэрмiны i iх азначэннi, якiя прымяняюцца ў гэтым Законе
У гэтым Законе прымяняюцца наступныя асноўныя тэрміны і іх азначэнні:
карупцыя - наўмыснае выкарыстанне дзяржаўнай службовай або прыраўнаваным да яго тварам альбо замежным службовай асобай свайго службовага становішча і звязаных з ім магчымасцяў у мэтах супрацьпраўнага атрымання маёмасцi або iншай выгады ў выглядзе працы, паслугі, заступніцтва, абяцанні перавагі для сябе або для трэціх асоб, а роўна подкуп дзяржаўнай службовай або прыраўнаванай да яе асобы альбо замежнай службовай асобы шляхам прадастаўлення ім маёмасцi або iншай выгады ў выглядзе працы, паслугі, покрыва льства, абяцанні перавагі для іх ці для трэціх асоб з тым, каб гэта дзяржаўная службовая або прыраўнаваных да яго твар альбо замежнае службовая асоба здзейснілі дзеянні ці ўстрымаліся ад іх здзяйснення пры выкананні сваіх службовых (працоўных) абавязкаў,
дзяржаўныя службовыя асобы - Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь, дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, члены Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, дэпутаты мясцовых Саветаў дэпутатаў, якія ажыццяўляюць свае паўнамоцтвы на прафесійнай аснове, а таксама іншыя дзяржаўныя служачыя, на якіх распаўсюджваецца дзеянне заканадаўства аб дзяржаўнай службе (далей - дзяржаўныя служачыя); супрацоўнікі Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь; супрацоўнікі Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь; асобы, якія пастаянна або часова цi па спецыяльным паўнамоцтваў займаюць пасады, у тым ліку воінскія, ва Узброеных Сілах Рэспублікі Беларусь, іншых войсках і воінскіх фарміраваннях Рэспублікі Беларусь, органах ўнутраных спраў, органах і падраздзяленнях па надзвычайных сітуацыях, органах фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь і адносяцца ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі да службовых асоб (далей - ваеннаслужачыя, асобы радавога i начальнiцкага складу органаў унутраных спраў, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, органаў фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь); намеснікі кіраўнікоў мясцовых Саветаў дэпутатаў; асобы, якія пастаянна або часова цi па спецыяльным паўнамоцтваў займаюць пасады, звязаныя з выкананнем арганізацыйна-распарадчых або адміністрацыйна-гаспадарчых абавязкаў у дзяржаўных арганізацыях і арганізацыях,
дзяржаўныя службовыя асобы, якія займаюць адказнае становішча, - Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь, Старшыня Палаты прадстаўнікоў і Старшыня Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Прэм'ер-міністр Рэспублікі Беларусь і іх намеснікі, кіраўнікі дзяржаўных органаў, непасрэдна падпарадкаваных або падсправаздачных Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь, Парламенту Рэспублікі Беларусь, ураду Рэспублікі Беларусь, і іх намеснікі, іншыя дзяржаўныя службовыя асобы, пасады якіх уключаны у кадравыя рэестры кіраўніка дзяржавы Рэспублікі Беларусь і Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь; кіраўнікі мясцовых Саветаў дэпутатаў, выканаўчых і распарадчых органаў i iх намеснiкi; суддзі; пракуроры абласцей, горада Мінска, пракуроры раёнаў, раёнаў у гарадах, гарадоў, міжраённыя і прыраўнаваныя да іх транспартныя пракуроры i iх намеснiкi; начальнікі следчых падраздзяленняў, органаў дазнання і іх намеснікі (за выключэннем капітанаў марскіх або рачных судоў, камандзіраў паветраных судоў, якія знаходзяцца па-за межамі Рэспублікі Беларусь, і іх намеснікаў), следчыя; кіраўнікі органаў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь, унутраных спраў, дзяржаўнай бяспекі, пагранічнай службы, мытных, падатковых органаў i iх намеснiкi;
асобы, прыраўнаваныя да дзяржаўных службовых асоб (прыраўнаваныя да іх асобы), - члены Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, дэпутаты мясцовых Саветаў дэпутатаў, якія ажыццяўляюць свае паўнамоцтвы на непрафесійнай аснове, за выключэннем намеснікаў кіраўнікоў мясцовых Саветаў дэпутатаў; грамадзяне, зарэгiстраваныя ва ўстаноўленым законам парадку кандыдатамі ў Прэзідэнты Рэспублікі Беларусь, у дэпутаты Палаты прадстаўнікоў, у члены Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, у дэпутаты мясцовых Саветаў дэпутатаў; асобы, якія пастаянна або часова цi па спецыяльным паўнамоцтваў якія займаюць у недзяржаўных арганізацыях пасады, звязаныя з выкананнем арганізацыйна-распарадчых або адміністрацыйна-гаспадарчых абавязкаў, за выключэннем асоб, указаных у абзацы трэцiмгэтага артыкула; асобы, упаўнаважаныя ва ўстаноўленым парадку на правядзенне юрыдычна значных дзеянняў; прадстаўнікі грамадскасці пры выкананні абавязкаў па ахове грамадскага парадку, барацьбе з правапарушэннямі, выкананню правасуддзя;
замежныя службовыя асобы - службовыя асобы замежных дзяржаў, члены замежных публічных сходаў, службовыя асобы міжнародных арганізацый, члены міжнародных парламенцкіх сходаў, суддзі і службовыя асобы міжнародных судоў;
асобы, якія паступілі на дзяржаўную службу шляхам абрання, - выбраныя ва ўстаноўленым парадку члены Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, якія ажыццяўляюць свае паўнамоцтвы на прафесійнай аснове, дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь;
кіруючая пасада - пасада кіраўніка альбо намесніка кіраўніка арганізацыі, іншага работніка, які ажыццяўляе арганізацыйна-распарадчыя (кіраўнічыя, якія арганізуюць, накіроўвалыя, каардынуючыя і кантралюючыя) функцыі ў дачыненні да арганізацыі, яе структурных падраздзяленнях, работнікам і напрамках дзейнасці;
маёмасць - нерухомыя і рухомыя рэчы (уключаючы грошы і каштоўныя паперы), iншая маёмасць, у тым лiку маёмасныя правы, устаноўленыя грамадзянскiм заканадаўствам;
блiзкiя сваякi - бацькi, дзецi, у тым лiку ўсыноўленыя (удачароныя), усынавіцелі (удачарыцелю), родныя браты і сёстры, дзед, бабка, унукі;
сваяк - блізкія сваякі мужа (жонкi);
канфлікт інтарэсаў - сітуацыя, пры якой асабістыя інтарэсы дзяржаўнай службовай асобы, яго мужа (жонкі), блізкіх сваякоў або сваякоў ўплываюць ці могуць паўплываць на належнае выкананне дзяржаўнай службовай асобай сваіх службовых (працоўных) абавязкаў пры прыняцці ім рашэння або ўдзеле ў прыняцці рашэння або здзяйсненні іншых дзеянняў па службе (рабоце);
дзяржаўныя арганізацыі - унітарныя прадпрыемствы, установы, дзяржаўныя аб'яднанні і іншыя юрыдычныя асобы, маёмасць якіх знаходзіцца ва ўласнасці дзяржавы або яго адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі і замацавана за імі на праве гаспадарчага вядзення або аператыўнага кіравання;
даходы - любыя грашовыя сродкі, у тым ліку пазыкі, а таксама іншая маёмасць, атрыманыя фізічнымі асобамі ад грамадзян Рэспублікі Беларусь, замежных грамадзян, асоб без грамадзянства і арганізацый;
сумеснае пражыванне і вядзенне агульнай гаспадаркі - пражыванне ў адным жылым памяшканні і вядзенне агульнай гаспадаркі пры поўным або частковым аб'яднанні і выдаткоўванні сваіх грашовых сродкаў i iншай маёмасцi;
аб'ект, не завершаны будаўніцтвам, - капітальнае збудаванне (будынак, збудаванне) i iншая маёмасць, будаўнiцтва якiх дазволена ў адпаведнасці з актамі заканадаўства, але не завершана (будаўніцтва якіх працягваецца, прыпынена, спынена або закансервавана) або будаўніцтва якіх завершана, але гэтыя аб'екты не зарэгістраваныя ў парадку, устаноўленым актамі заканадаўства;
выдаткі - любыя грашовыя сродкi i iншая маёмасць фізічных асоб, накіраваныя імі на набыццё маёмасці, аплату работ, паслуг, а таксама выкарыстаныя на іншыя мэты.
Артыкул 2. Заканадаўства аб барацьбе з карупцыяй
Заканадаўства аб барацьбе з карупцыяй грунтуецца на Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь і складаецца з гэтага Закона i iншых актаў заканадаўства, а таксама міжнародных дамоваў Рэспублікі Беларусь.
Адказнасць за правапарушэнні, якія ствараюць умовы для карупцыі, і карупцыйныя правапарушэнні усталёўваецца Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях, Крымінальным кодэксам Рэспублікі Беларусь і іншымі заканадаўчымі актамі.
Артыкул 3. Суб'екты правапарушэнняў, што ствараюць умовы для карупцыі, і карупцыйных правапарушэнняў
Суб'ектамі правапарушэнняў, што ствараюць умовы для карупцыі, з'яўляюцца:
дзяржаўныя службовыя асобы;
асобы, прыраўнаваныя да дзяржаўных службовых асоб.
Суб'ектамі карупцыйных правапарушэнняў з'яўляюцца:
дзяржаўныя службовыя асобы;
асобы, прыраўнаваныя да дзяржаўных службовых асоб;
замежныя службовыя асобы;
асобы, якiя ажыццяўляюць подкуп дзяржаўных службовых або прыраўнаваных да іх асоб або замежных службовых асоб.
Артыкул 4. Прынцыпы барацьбы з карупцыяй
Барацьба з карупцыяй грунтуецца на прынцыпах:
законнасці;
справядлівасці;
роўнасці перад законам;
галоснасці;
прыярытэту мераў папярэджання карупцыі;
няўхільнасці адказнасці;
асабістай вінаватай адказнасці;
гуманізму.
Артыкул 5. Сістэма мер барацьбы з карупцыяй
Барацьба з карупцыяй ажыццяўляецца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі з дапамогай комплекснага прымянення наступных мер:
планавання і каардынацыі дзейнасці дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый па барацьбе з карупцыяй;
устанаўлення абмежаванняў, а таксама спецыяльных патрабаванняў, накіраваных на забеспячэнне фінансавага кантролю ў дачыненні да дзяржаўных службовых і прыраўнаваных да іх асоб у мэтах прадухілення праяў карупцыі і іх выяўлення;
забеспячэння прававой рэгламентацыі дзейнасці дзяржаўных органаў і іншых арганізацый, дзяржаўнага і грамадскага кантролю, а таксама нагляду за гэтай дзейнасцю;
удасканалення сістэмы дзяржаўных органаў, кадравай работы і працэдуры вырашэння пытанняў, якія забяспечваюць абарону правоў, свабод і законных інтарэсаў фізічных і юрыдычных асоб;
правядзення мерапрыемстваў па інфармаванні насельніцтва, якія садзейнічаюць стварэнню атмасферы нецярпімасці ў дачыненні карупцыі (антыкарупцыйнае адукацыю і выхаванне);
забеспячэння галоснасці ў дзейнасці дзяржаўных службовых і прыраўнаваных да іх асоб, калі іншае не прадугледжана актамі заканадаўства;
аднаўлення парушаных правоў, свабод і законных інтарэсаў фізічных і юрыдычных асоб, ліквідацыі іншых шкодных наступстваў правапарушэнняў, што ствараюць умовы для карупцыі, і карупцыйных правапарушэнняў;
ўстанаўлення прававых забарон у мэтах размежавання службовых (працоўных) абавязкаў і асабістых, групавых і іншых пазаслужбовых інтарэсаў дзяржаўных службовых і прыраўнаваных да іх асоб;
прадастаўлення ва ўстаноўленым заканадаўчымі актамі парадку дзяржаўнай службовай i прыраўнаваным да іх асобам гарантый i кампенсацый, звязаных з абмежаваннямі, устаноўленымі гэтым Законам і іншымі заканадаўчымі актамі ў сферы барацьбы з карупцыяй;
прымянення працэдур прыёму на працу, адбору, падрыхтоўкі, прасоўвання па службе (рабоце) дзяржаўных службовых асоб у адпаведнасці з прынцыпамі эфектыўнасці іх дзейнасці і справядлівасці;
прыняцця кодэксаў этыкі (стандартаў паводзінаў) дзяржаўных служачых і іншых дзяржаўных службовых асоб;
недапушчэння фінансавання альбо прадастаўлення іншых формаў матэрыяльнага забеспячэння дзейнасцi дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый з крынiц i ў парадку, якiя не прадугледжаны актамі заканадаўства;
правядзення ва ўстаноўленым парадку крыміналагічнай экспертызы праектаў прававых актаў, раней прынятых (выдадзеных) прававых актаў, а таксама крыміналагічныя даследаванняў карупцыйнай злачыннасці ў мэтах яе ацэнкi i прагнозу для выяўлення перадумоў і прычын карупцыі і своечасовага прыняцця эфектыўных мер па яе папярэджанні і прафілактыцы;
спалучэння барацьбы з карупцыяй са стварэннем эканамічных і сацыяльных перадумоў для ліквідацыі прычын карупцыі;
спрашчэння адміністрацыйных працэдур і скарачэння іх колькасці;
вынясення на грамадскае (усенароднае) абмеркаванне праектаў нарматыўных прававых актаў у сферы барацьбы з карупцыяй;
арганізацыі антыкарупцыйнага навучання дзяржаўных службовых асоб, а таксама асоб, якія навучаюцца ва ўстановах адукацыі.
Меры барацьбы з карупцыяй рэалізуюцца ў рэспубліканскіх органах дзяржаўнага кіравання і іншых дзяржаўных арганізацыях, падпарадкаваных Ураду Рэспублікі Беларусь, абласных, Мінскім гарадскім, гарадскіх, раённых выканаўчых камітэтах, мясцовых адміністрацыях раёнаў у гарадах з дапамогай стварэння і дзейнасці камісій па супрацьдзеянні карупцыі ў парадку , вызначаным Саветам Міністраў рэспублікі Беларусь.
ГЛАВА 2
ДЗЯРЖАЎНЫЯ ОРГАНЫ, ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, і ІХ спэцыяльных войскаў. ДЗЯРЖАЎНЫЯ ОРГАНЫ І ІНШЫЯ арганізацый, якія ўдзельнічаюць у барацьбе з КАРУПЦЫЯЙ
Артыкул 6. Дзяржаўныя органы, якiя ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй
Барацьбу з карупцыяй ажыццяўляюць органы пракуратуры, унутраных спраў і дзяржаўнай бяспекі.
Дзяржаўныя органы, якiя ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, вырашаюць якія стаяць перад імі задачы самастойна і ва ўзаемадзеянні паміж сабой, з іншымі дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі, а таксама пры садзейнічанні грамадзян Рэспублікі Беларусь.
Артыкул 7. Паўнамоцтвы Генеральнай пракуратуры Рэспублікі Беларусь у сферы барацьбы з карупцыяй
Генеральная пракуратура Рэспублікі Беларусь з'яўляецца дзяржаўным органам, адказным за арганізацыю барацьбы з карупцыяй.
У мэтах забеспячэння арганізацыі барацьбы з карупцыяй Генеральная пракуратура Рэспублікі Беларусь:
акумулюе інфармацыю пра факты, якія сведчаць аб карупцыі;
аналізуе эфектыўнасць прымаемых мер па супрацьдзеянні карупцыі;
каардынуе праваахоўную дзейнасць іншых дзяржаўных органаў, якія ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй;
ажыццяўляе нагляд за выкананнем кiраўнiкамi дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый патрабаванняў гэтага Закона i iншых актаў заканадаўства ў сферы барацьбы з карупцыяй і ў выпадку выяўлення правапарушэнняў прымае меры па прыцягненню асоб, якія іх учынілі, да адказнасці, устаноўленай заканадаўчымі актамі;
рыхтуе прапановы па ўдасканаленні прававога рэгулявання барацьбы з карупцыяй;
ажыццяўляе iншыя паўнамоцтвы ў сферы барацьбы з карупцыяй, устаноўленыя заканадаўчымі актамі.
Артыкул 8. Спецыяльныя падраздзялення па барацьбе з карупцыяй і іх правы
У органах пракуратуры, унутраных спраў і дзяржаўнай бяспекі ствараюцца спецыяльныя падраздзяленні па барацьбе з карупцыяй.
Парадак стварэння ў органах пракуратуры, унутраных спраў і дзяржаўнай бяспекі спецыяльных падраздзяленняў па барацьбе з карупцыяй вызначаецца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь.
Спецыяльным падраздзяленням па барацьбе з карупцыяй пры выкананні ўскладзеных на iх задач прадастаўляецца права:
атрымліваць бязвыплатна з дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый ва ўстаноўленым актамі заканадаўства парадку інфармацыю, неабходную для выканання функцый па барацьбе з карупцыяй, у тым ліку з аўтаматызаваных інфармацыйных, даведачных сістэм і банкаў даных;
бесперашкодна прыбываць у пункты пропуску праз Дзяржаўную граніцу Рэспублікі Беларусь і месцы, дзе ажыццяўляецца пагранічны кантроль, па службовых пасведчаннях і прапусках, якiя выдаюцца Дзяржаўным памежным камітэтам Рэспублікі Беларусь або ўпаўнаважанымі службовымі асобамі іншых органаў памежнай службы Рэспублікі Беларусь;
з санкцыі пракурора прыпыняць поўнасцю або часткова на тэрмін да дзесяці сутак фінансавыя аперацыі фізічных і юрыдычных асоб, абмяжоўваць іх у праве распараджэння маёмасцю на такі ж тэрмін, калі ёсць дастатковыя падставы меркаваць, што грашовыя сродкі і (або) iншая маёмасць атрыманы ад асоб, якія маюць дачыненне да здзяйснення карупцыйных правапарушэнняў або да легалізацыі даходаў, атрыманых злачынным шляхам;
ўносіць у дзяржаўныя органы і іншыя дзяржаўныя арганізацыі ўяўленні аб спыненні дзеяння, ануляванні спецыяльных дазволаў (лiцэнзiй) на ажыццяўленне асобных відаў дзейнасці.
Іншыя правы, а таксама абавязкі спецыяльных падраздзяленняў па барацьбе з карупцыяй вызначаюцца гэтым Законам і іншымі заканадаўчымі актамі.
Артыкул 9. Дзяржаўныя органы i iншыя арганiзацыi, якiя ўдзельнiчаюць у барацьбе з карупцыяй
Следчы камітэт Рэспублікі Беларусь, органы Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўны мытны камітэт Рэспублікі Беларусь і мытні, Дзяржаўны памежны камітэт Рэспублікі Беларусь і іншыя органы памежнай службы Рэспублікі Беларусь, Міністэрства па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь і яго інспекцыі, Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь і яго тэрытарыяльныя органы, Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь, іншыя банкі і нябанкаўскія крэдытна-фінансавыя арганізацыі, а таксама дру ншыя дзяржаўныя органы i iншыя арганiзацыi ўдзельнiчаюць у барацьбе з карупцыяй у межах сваёй кампетэнцыі ў адпаведнасці з актамі заканадаўства.
Грамадскія аб'яднанні бяруць удзел у барацьбе з карупцыяй у адпаведнасці з гэтым Законам і іншымі актамі заканадаўства.
Артыкул 10. Узаемадзеянне дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый у сферы барацьбы з карупцыяй
Дзяржаўныя органы i iншыя арганiзацыi абавязаны перадаваць дзяржаўным органам, якія ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, інфармацыю, звязаную з фактамі, якія сведчаць аб карупцыі.
Парадак і ўмовы ўзаемадзеяння дзяржаўных органаў, якія ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, вызначаюцца iмi сумесна.
Дзяржаўныя органы, якiя ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, на аснове міжнародных дамоваў Рэспублікі Беларусь могуць абменьвацца неабходнай інфармацыяй з органамі замежных дзяржаў, якія ажыццяўляюць дзейнасць у сферы барацьбы з карупцыяй.
Артыкул 11. Садзейнічанне дзяржаўным органам, якія ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, дзяржаўным органам і іншым арганізацыям, якія ўдзельнічаюць у барацьбе з карупцыяй
Дзяржаўныя органы, iншыя арганiзацыi i iх службовыя асобы ў межах сваёй кампетэнцыі, а таксама грамадзяне Рэспублікі Беларусь, замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, якія знаходзяцца на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, абавязаны аказваць садзейнічанне дзяржаўным органам, якія ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, і дзяржаўным органам і іншым арганізацыям , якія ўдзельнічаюць у барацьбе з карупцыяй.
Звесткі, дакументы і іншыя матэрыялы ў сферы барацьбы з карупцыяй, запытаныя дзяржаўнымі органамі, якія ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, прадастаўляюцца дзяржаўнымі органамі, іншымі арганізацыямі і іх службовымі асобамі неадкладна, а калі гэта немагчыма, то на працягу трох сутак.
Прадстаўленне звестак, дакументаў і іншых матэрыялаў, якія змяшчаюць інфармацыю, распаўсюд і (або) прадастаўленне якой абмежавана, ажыццяўляецца ў парадку, прадугледжаным заканадаўчымі актамі. Прадастаўленне названых звестак, дакументаў і матэрыялаў ажыццяўляецца ў тэрміны, прадугледжаныя часткай другой гэтага артыкула.
Артыкул 12. Інфармацыйнае забеспячэнне барацьбы з карупцыяй
У мэтах збору, захоўвання, аналізу і абагульнення інфармацыі аб фактах, якія сведчаць аб карупцыі, у тым ліку аб фізічных і юрыдычных асобах, якія маюць дачыненне да карупцыі, у спецыяльных падраздзяленнях па барацьбе з карупцыяй ствараюцца і вядуцца аператыўныя ўлікі і цэнтралізаваныя банкі даных.
У Генеральнай пракуратуры Рэспублікі Беларусь вядуцца адзіныя банкі даных аб стане барацьбы з карупцыяй, якія фармуюцца на падставе інфармацыі, якая прадстаўляецца органамі пракуратуры, унутраных спраў і дзяржаўнай бяспекі ў парадку i тэрмiны, устаноўленыя Генеральнай пракуратурай Рэспублікі Беларусь па ўзгадненні з Міністэрствам унутраных спраў Рэспублікі Беларусь і Камітэтам дзяржаўнай бяспекі Рэспублікі Беларусь.
Артыкул 13. Каардынацыя дзейнасцi дзяржаўных органаў, якія ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, і дзяржаўных органаў і іншых арганізацый, якія ўдзельнічаюць у барацьбе з карупцыяй
Каардынацыя дзейнасці дзяржаўных органаў, якія ажыццяўляюць барацьбу з карупцыяй, і дзяржаўных органаў і іншых арганізацый, якія ўдзельнічаюць у барацьбе з карупцыяй, ажыццяўляецца каардынацыйнымі нарадамі па барацьбе са злачыннасцю і карупцыяй, якія дзейнічаюць у парадку , якi вызначаецца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь.
Артыкул 14. Фінансавае і матэрыяльна-тэхнічнае забеспячэнне спецыяльных падраздзяленняў па барацьбе з карупцыяй
Фінансавае і матэрыяльна-тэхнічнае забеспячэнне спецыяльных падраздзяленняў па барацьбе з карупцыяй ажыццяўляецца за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту. Канкрэтныя памеры неабходных для гэтага сродкаў, у тым ліку валютных, штогод ўсталёўваюцца пры зацвярджэнні рэспубліканскага бюджэту на ўтрыманне органаў пракуратуры, унутраных спраў і дзяржаўнай бяспекі, якія накіроўваюць гэтыя сродкі на фінансавае і матэрыяльна-тэхнічнае забеспячэнне названых спецыяльных падраздзяленняў.
ГЛАВА 3
папярэджанні карупцыі
Артыкул 15. Патрабаванні да парадку прыняцця асобных рашэнняў дзяржаўнымі органамі і іншымі дзяржаўнымі арганізацыямі ў сферы эканамічных адносін
Рашэнні па аказанні дзяржаўнай падтрымкі юрыдычным асобам і індывідуальным прадпрымальнікам прымаюцца ў парадку, устаноўленым заканадаўчымі актамі.
Дзяржаўныя органы і іншыя дзяржаўныя арганізацыі ў парадку, устаноўленым актамі заканадаўства, абавязаны праводзіць конкурсы, аўкцыёны ці іншыя працэдуры, прадугледжаныя актамі заканадаўства, пры прыняцці рашэнняў:
аб распараджэнні дзяржаўнай маёмасцю;
аб правядзенні закупак;
аб прыцягненні юрыдычных асоб і (або) індывідуальных прадпрымальнікаў да рэалізацыі дзяржаўных праграм і дзяржаўных заказаў;
аб размеркаванні квот;
аб выбары пастаўшчыкоў для дзяржаўных патрэб;
пра ўскладанне на юрыдычную асобу i (або) iндывiдуальнага прадпрымальнiка асобных функцый дзяржаўнага заказчыка;
ў іншых выпадках, прадугледжаных актамі заканадаўства.
Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь можа быць устаноўлены iншы парадак прыняцця рашэнняў, прадугледжаных часткамі першай і другой гэтага артыкула.
Артыкул 16. Абавязацельства дзяржаўнай службовай асобы, асобы, якая прэтэндуе на занятак пасады дзяржаўнай службовай асобы
Дзяржаўная службовая асоба, асоба, якая прэтэндуе на занятак пасады дзяржаўнай службовай асобы, у мэтах недапушчэння дзеянняў, якія могуць прывесці да выкарыстання імі свайго службовага становішча і звязаных з ім магчымасцяў і заснаванага на ім аўтарытэту ў асабістых, групавых і іншых пазаслужбовых інтарэсах, даюць абавязацельства па выкананню абмежаванняў, устаноўленых артыкуламі 17 - 20 гэтага Закона, i ставяцца ў вядомасць аб прававых наступствах невыканання такога абавязацельства.
Абавязацельства дзяржаўнай службовай асобы, асобы, якая прэтэндуе на занятак пасады дзяржаўнай службовай асобы, афармляецца ў пісьмовай форме кадравай службай адпаведнага дзяржаўнага органа, іншай арганізацыі. Непадпісанне такога абавязацельства цягне за сабой адмову ў рэгістрацыі ў якасці кандыдата на пасаду дзяржаўнай службовай асобы, у прызначэнні на пасаду дзяржаўнай службовай асобы або вызваленне дзяржаўнай службовай асобы ад займаемай пасады ў парадку, устаноўленым заканадаўчымі актамі.
Службовыя асобы кадравай службы адпаведнага дзяржаўнага органа, іншай арганізацыі за невыкананне ўскладзеных на іх службовых абавязкаў па афармленні пісьмовага абавязацельства дзяржаўнай службовай асобы, асобы, якая прэтэндуе на занятак пасады дзяржаўнай службовай асобы, альбо несвоечасовае азнаямленне дзяржаўных службовых асоб з прад'яўляюцца да іх патрабаваннямі нясуць дысцыплінарную адказнасць у парадку, устаноўленым заканадаўчымі актамі.
Артыкул 17. Абмежаваннi, якія ўсталёўваюцца для дзяржаўных службовых і прыраўнаваных да іх асоб
Дзяржаўная службовая асоба не мае права:
займацца прадпрымальніцкай дзейнасцю асабіста або праз іншых асоб, аказваць садзейнічанне мужу (жонцы), блізкім сваякам або сваякоў у ажыццяўленні прадпрымальніцкай дзейнасці, выкарыстоўваючы службовае становішча;
быць прадстаўніком трэціх асоб па пытаннях, звязаных з дзейнасцю дзяржаўнага органа, іншай арганізацыі, служачым (работнікам) якога (якой) яна з'яўляецца, ці падпарадкаванага (падпарадкаванай) і (або) падкантрольнага (падкантрольнай) яму (ёй) дзяржаўнага органа, іншай арганізацыі;
здзяйсняць ад імя дзяржаўных арганізацый без ўзгаднення з дзяржаўнымі органамі (арганізацыямі), у падпарадкаванні (веданні) якіх яны знаходзяцца (у склад якіх яны ўваходзяць), здзелкі з юрыдычнымі асобамі, ўласнікамі маёмасці якіх або афіляваныя асобамі якіх у адпаведнасці з заканадаўчымі актамі аб гаспадарчых таварыствах з'яўляюцца яго муж (жонка), блізкія сваякі або сваякоў, а таксама з індывідуальнымі прадпрымальнікамі, якія з'яўляюцца яго мужам (жонкай), блізкімі сваякамі або сваяцтве нниками, а роўна даручаць без названага ўзгаднення здзяйсненне такіх здзелак іншым службовым асобам;
здзяйсняць ад імя арганізацый, у статутных фондах якіх 50 і больш працэнтаў долей (акцый) знаходзіцца ва ўласнасці дзяржавы і (або) яго адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак, у парушэнне парадку, вызначанага заканадаўчымі актамі аб гаспадарчых таварыствах, здзелкі з юрыдычнымі асобамі, ўласнікамі маёмасці якіх або афіляваныя асобамі якіх у адпаведнасці з заканадаўчымі актамі аб гаспадарчых таварыствах з'яўляюцца яго муж (жонка), блізкія сваякі або сваякоў, а таксама з індывідуальнымі прад имателями, якiя з'яўляюцца яго мужам (жонкай), блізкімі сваякамі або сваякоў, а роўна даручаць здзяйсненне такіх здзелак іншым службовым асобам;
прымаць удзел асабіста або праз іншых асоб у кіраванні камерцыйнай арганізацыяй, за выключэннем выпадкаў, прадугледжаных гэтым Законам і іншымі заканадаўчымі актамі;
мець рахункі ў замежных банках, за выключэннем выпадкаў выканання дзяржаўных функцый у замежных дзяржавах і іншых выпадкаў, устаноўленых заканадаўчымі актамі;
выконваць звязаныя са службовай (працоўнай) дзейнасцю ўказанні і даручэнні палітычнай партыі, іншага грамадскага аб'яднання, членам якой (якога) яна з'яўляецца (за выключэннем дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў і членаў Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, дэпутатаў мясцовых Саветаў дэпутатаў), выкарыстоўваць службовае становішча ў інтарэсах палітычных партый, рэлігійных арганізацый, iншых юрыдычных асоб, а таксама фізічных асоб, калі гэта разыходзіцца з інтарэсамі дзяржаўнай службы;
прымаць маёмасць (падарункі), за выключэннем сувеніраў, якія ўручаюцца пры правядзенні пратакольных і іншых афіцыйных мерапрыемстваў, або атрымліваць іншую выгаду для сябе або для трэціх асоб у выглядзе працы, паслугі ў сувязі з выкананнем службовых (працоўных) абавязкаў;
ажыццяўляць паездкі за кошт фізічных і (або) юрыдычных асоб, адносіны з якімі ўваходзяць у пытанні яго службовай (працоўнай) дзейнасці, за выключэннем наступных паездак: службовых камандзіровак; па запрашэнні мужа (жонкі), блізкіх сваякоў або сваякоў; якія ажыццяўляюцца ў адпаведнасці з міжнароднымі дамовамі Рэспублікі Беларусь або па дамоўленасці паміж дзяржаўнымі органамі Рэспублікі Беларусь і органамі замежных дзяржаў за кошт сродкаў адпаведных дзяржаўных органаў і (або) мiжнародных арганiзацый; ажыццяўляюцца са згоды вышэйстаячай службовай асобы альбо калегіяльнага органа кіравання для ўдзелу ў міжнародных і замежных навуковых, спартыўных, творчых i iншых мерапрыемствах за кошт сродкаў грамадскіх аб'яднанняў (фондаў), у тым ліку паездак,
выкарыстоўваць у пазаслужбовых мэтах сродкі фінансавага, матэрыяльна-тэхнічнага і інфармацыйнага забеспячэння, iншую маёмасць дзяржаўнага органа, арганізацыі і інфармацыю, распаўсюджванне і (або) прадастаўленне якой абмежавана, атрыманыя пры выкананні ім службовых (працоўных) абавязкаў.
Дзяржаўныя служачыя, супрацоўнікі Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь, вайскоўцы, асобы радавога i начальнiцкага складу органаў унутраных спраў, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, органаў фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь, а таксама кіраўнікі, іх намеснікі і галоўныя бухгалтары дзяржаўных арганізацый і арганізацый, у статутных фондах якіх 50 і больш працэнтаў долей (акцый) знаходзь ся ва ўласнасці дзяржавы і (або) яго адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак, не мае права выконваць іншую аплатную работу, не звязаную з выкананнем службовых (працоўных) абавязкаў па месцы асноўнай службы (работы) (акрамя педагагічнай (у частцы рэалізацыі зместу адукацыйных праграм), навуковай , культурнай,Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь і іншымі заканадаўчымі актамі.
Дзяржаўная службовая асоба абавязана прыпыніць сваё сяброўства ў палітычнай партыі, калі ў адпаведнасці з заканадаўствам выкананне дзяржаўных функцый з'яўляецца несумяшчальным з прыналежнасцю да палітычнай партыі.
Дзяржаўная службовая асоба, якая парушыла пісьмовае абавязацельства па выкананню абмежаванняў, устаноўленых часткамі першай - трэцяй і шосты гэтага артыкула, прыцягваецца да адказнасці ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі.
Асобы, прыраўнаваныя да дзяржаўных службовых асоб, муж (жонка) дзяржаўнай службовай або прыраўнаванай да яе асобы, блізкія сваякі або сваякоў, сумесна пражываюць і вядуць агульную гаспадарку з дзяржаўнай службовай або прыраўнаваным да яго тварам, не мае права:
прымаць маёмасць (падарункі), за выключэннем сувеніраў, якія ўручаюцца пры правядзенні пратакольных і іншых афіцыйных мерапрыемстваў, або атрымліваць іншую выгаду для сябе або для трэціх асоб у выглядзе працы, паслугі ў сувязі з выкананнем дзяржаўных службовых або прыраўнаваным да яго тварам службовых (працоўных) абавязкаў ;
ажыццяўляць паездкі за кошт фізічных і (або) юрыдычных асоб, адносіны з якімі ўваходзяць у пытанні службовай (працоўнай) дзейнасці дзяржаўнай службовай або прыраўнаванай да яе асобы, за выключэннем наступных паездак: службовых камандзіровак; па запрашэнні мужа (жонкі), блізкіх сваякоў або сваякоў; якія ажыццяўляюцца ў адпаведнасці з міжнароднымі дамовамі Рэспублікі Беларусь або па дамоўленасці паміж дзяржаўнымі органамі Рэспублікі Беларусь і органамі замежных дзяржаў за кошт сродкаў адпаведных дзяржаўных органаў і (або) мiжнародных арганiзацый; ажыццяўляюцца са згоды вышэйстаячай службовай асобы альбо калегіяльнага органа кіравання для ўдзелу ў міжнародных і замежных навуковых, спартыўных, творчых i iншых мерапрыемствах за кошт сродкаў грамадскіх аб'яднанняў (фондаў),
Заканадаўчымі актамі для дзяржаўных службовых і прыраўнаваных да іх асоб могуць быць устаноўлены iншыя абмежаваннi.
Артыкул 18. Абмежаванні па сумеснай службе (рабоце) у дзяржаўных органах і арганізацыях мужа і жонкі, блізкіх сваякоў або сваякоў
Забараняецца сумеснае праходжанне дзяржаўнай службы дзяржаўнымі служачымі, службы супрацоўнікамі Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь, вайскоўцамі, асобамі радавога і начальніцкага складу органаў унутраных спраў, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, органаў фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь, якія з'яўляюцца мужам і жонкай, блізкімі сваякамі або сваякоў, калі іх служба звязана непасрэднай падпарадкаванасцю або падкантрольнасцю аднаго з іх іншаму.
Забараняецца сумесная праца ў адной і той жа дзяржаўнай арганізацыі (адасобленым падраздзяленні) на пасадзе кiраўнiка (яго намеснікаў), галоўнага бухгалтара (яго намеснікаў) і касіра мужа і жонкі, блізкіх сваякоў або сваякоў, калі іх праца звязана з непасрэднай падпарадкаванасцю або падкантрольнасцю аднаго з іх іншаму .
Артыкул 19. Абмежаванне па ўдзелу ў дзейнасці органаў, якія ажыццяўляюць функцыі нагляду і кантролю ў арганізацыі
Кіраўнік (яго намеснікі), галоўны бухгалтар (яго намеснікі) арганізацыі не могуць уваходзіць у склад органаў, якія ажыццяўляюць функцыі нагляду і кантролю ў гэтай арганізацыі, за выключэннем выпадкаў, прадугледжаных заканадаўчымі актамі.
Артыкул 20. Абмежаванне па кіраванні долямі ў статутных фондах (акцыямі) камерцыйных арганізацый
Дзяржаўныя служачыя, супрацоўнікі Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь, вайскоўцы, асобы радавога i начальнiцкага складу органаў унутраных спраў, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, органаў фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь, якія маюць ва ўласнасці долі ў статутных фондах (акцыi) камерцыйных арганізацый, абавязаны ў трохмесячны тэрмін пасля прызначэння (выбрання) на пасаду або атрымання ук занного маёмасці ва ўласнасць у перыяд знаходжання на пасадзе перадаць іх у давернае кіраванне пад гарантыю дзяржавы на час праходжання дзяржаўнай службы, службы ў Следчым камітэце Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўным камітэце судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь,
Асобы, названыя ў частцы першай гэтага артыкула, якія маюць ва ўласнасці маёмасць прыватнага ўнітарнага прадпрыемства, абавязаны ў трохмесячны тэрмін пасля прызначэння (выбрання) на пасаду або атрымання названай маёмасці ва ўласнасць у перыяд знаходжання на пасадзе прыняць рашэнне аб рэарганізацыі або ліквідацыі унітарнага прадпрыемства альбо заключыць дамову куплі-продажу прадпрыемства як маёмаснага комплексу ў адпаведнасці з грамадзянскім заканадаўствам.
Асобы, якія не ўказаны ў частцы першай гэтага артыкула, якія маюць ва ўласнасці долі ў статутных фондах (акцыі) камерцыйных арганізацый, мае права асабіста альбо праз іншых асоб прымаць удзел у кіраванні гэтымі камерцыйнымі арганізацыямі.
Асобы, названыя ў частцы першай гэтага артыкула, складаюць з адкрытым акцыянерным таварыствам "Ашчадны банк" Беларусбанк "(далей - даверны кіраўнік) дагавор давернага кіравання ў адпаведнасці з тыпавым дагаворам, форма і парадак заключэння якога вызначаюцца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь.
У тыпавым дагаворы павінны прадугледжвацца істотныя ўмовы дагавора давернага кіравання ў адпаведнасці з Грамадзянскім кодэксам Рэспублікі Беларусь, гэтым Законам, іншымі актамі заканадаўства.
Даверны кіраўнік пры заключэнні дагавора давернага кіравання абавязаны патрабаваць ад дзяржаўнай службовай асобы заяву, да якога прыкладаюцца копіі кантракту (дагавора), рашэнні (загаду, распараджэння, iншага акта) адпаведнага дзяржаўнага органа, службовай асобы пра паступленне (прыёме, прызначэнні) на службу.
Памер, форма ўзнагароды давернаму ўпраўляючаму i парадак яго выплаты вызначаюцца ў дамове давернага кіравання. Памер узнагароды не можа быць больш за пяць адсоткаў даходаў ад змешчаных у яго ў даверным кіраванні доляй у статутных фондах (акцый) камерцыйных арганізацый. Пры адсутнасці названых даходаў ўзнагароджанне давернаму ўпраўляючаму не выплачваецца.
У перыяд знаходжання дзяржаўных службовых асобаў на службе даходы ад якiя знаходзяцца ў даверным кіраванні доляй у статутных фондах (акцый) камерцыйных арганізацый ім не выплачваюцца, а улічваюцца і капитализируются ў давернага кіраўніка.
Дагавор давернага кіравання скасоўваецца пры спыненні службы, а долі ў статутных фондах (акцыі) камерцыйных арганізацый і даходы ад іх перадаюцца грамадзяніну, які спыніў службу, на працягу месяца з дня скасавання гэтага дагавора або iншай асобы ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі.
Даверны кіраўнік павінен кампенсаваць нанесеныя дзяржаўнаму службовай асобе страты ў выпадку немагчымасці выканання даверным кiраўнiком абавязацельстваў па вяртанню доляй у статутных фондах (акцый) камерцыйных арганізацый і даходаў ад іх.
Спрэчкі, якія ўзнікаюць пры выкананні дагавора давернага кіравання, вырашаюцца ў судовым парадку.
Артыкул 21. Парадак прадухілення і ўрэгулявання канфлікту інтарэсаў у сувязі з выкананнем абавязкаў дзяржаўнай службовай асобы
Дзяржаўная службовая асоба абавязана паведаміць у пісьмовай форме свайго кіраўніка, у непасрэднай падпарадкаванасці якога яно знаходзіцца, аб узнікненні канфлікту інтарэсаў або магчымасці яго ўзнікнення, як толькі яму стане пра гэта вядома, і мае права ў пісьмовай форме заявіць самаадвод ад прыняцця рашэння, удзелу ў прыняцці рашэння альбо здзяйснення іншых дзеянняў па службе (рабоце), якія выклікаюць ці могуць выклікаць ўзнікненне канфлікту інтарэсаў. Кіраўнік можа не прыняць заяўлены дзяржаўнай службовай асобай самаадвод і пісьмова абавязаць дзяржаўная службовая асоба здзейсніць адпаведныя дзеянні па службе (рабоце).
Кіраўнік дзяржаўнага органа, іншай арганізацыі, якому стала вядома аб узнікненні або магчымасці ўзнікнення канфлікту інтарэсаў, абавязаны неадкладна прыняць меры па яго прадухіленні або ўрэгуляванні.
У мэтах прадухілення або ўрэгулявання канфлікту інтарэсаў кіраўнік дзяржаўнага органа, іншай арганізацыі мае права:
даць дзяржаўнаму службовай асобе пісьмовыя рэкамендацыі аб прыняцці мер па прадухіленні або ўрэгуляванні канфлікту інтарэсаў;
адхіліць дзяржаўная службовая асоба ад здзяйснення дзеянняў па службе (рабоце), якія выклікаюць ці могуць выклікаць у дзяржаўнай службовай асобы канфлікт інтарэсаў;
перавесці дзяржаўная службовая асоба ў парадку, устаноўленым актамі заканадаўства, з пасады, выкананне абавязкаў па якой выклікала або можа выклікаць узнікненне канфлікту інтарэсаў, на іншую раўназначную пасаду;
даручыць выкананне ранейшых службовых абавязкаў на новым працоўным месцы альбо змяніць, у тым ліку часова, службовыя абавязкі дзяржаўнай службовай асобы ў парадку, устаноўленым актамі заканадаўства, у мэтах папярэджання канфлікту інтарэсаў або магчымасці яго ўзнікнення;
прыняць іншыя меры, прадугледжаныя актамі заканадаўства.
Дзяржаўная службовая асоба, кіраўнік, у непасрэднай падпарадкаванасці якога яно знаходзіцца, кіраўнік дзяржаўнага органа, іншай арганізацыі, якія дапусцілі парушэнне патрабаванняў, прадугледжаных часткамі першай і другой гэтага артыкула, нясуць адказнасць у адпаведнасці з заканадаўчымі актамі.
Непрадстаўленне дзяржаўнай службовай асобай апавяшчэння аб ўзнік канфлікце інтарэсаў або магчымасці яго ўзнікнення, калі яму было вядома аб узнікненні канфлікту інтарэсаў або магчымасці яго ўзнікнення, з'яўляецца падставай для адмовы ў прызначэнні дзяржаўнага служачага на іншую дзяржаўную пасаду або для прыцягнення яго да дысцыплінарнай адказнасці аж да вызвалення ад займаемай пасады (звальнення) у парадку, устаноўленым заканадаўчымі актамі.
Патрабаванні, прадугледжаныя часткамі першай і другой гэтага артыкула, не распаўсюджваюцца на ўдзельнікаў адносін, што рэгулююцца заканадаўчымі актамі, якія ўстанаўліваюць парадак крымінальнага, адміністрацыйнага працэсу, канстытуцыйнага, грамадзянскага судаводства, судаводства ў судах, якія разглядаюць эканамічныя справы.
